تحلیل مورفومتری و مورفولوژی شبکه زهکشی در مخروط آتشفشانی تفتان

نویسندگان

شهرام بهرامی

مجتبی یمانی

سید کاظم علوی پناه

چکیده

مخروط آتشفشانی تفتان در جنوب شرق ایران و در شمال غرب شهر خاش واقع شده است. با توجه به این که هم اکنون از قله این آتشفشان بخار آب و گازهای گوگردی خارج می شود، ولی وجود دره های عمیق و شکل نامنظم شبکه آبراهه ها در دامنه های این مخروط، نشانگر عملکرد درازمدت فرسایش و تکامل شبکه زهکشی در این مخروط می باشد. هدف این تحقیق، بررسی تأثیر مورفومتری و لیتولوژی در تکامل و الگوی زهکشی در دامنه های این مخروط آتشفشانی بوده است. برای دستیابی به این هدف، متغیر های مؤثر از جمله، سنگ شناسی، شیب و جهت دامنه در محیط نرم افزاریilwis به عنوان ابزار اصلی تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که به جز نواحی مخروط افکنه ای و پادگان های، نسبت تراکم زهکشی از سازندهای قدیم به جدید کاهش و از شیب های زیاد به کم افزایش می یابد. تراکم زهکشی در دامنه های با جهات شرق و جنوب شرق، بیشتر از دیگر جهات است. هر چند الگوی زهکشی کلّی در تمامی مخروط های آتشفشانی به صورت واگراست و تفتان نیز از این قاعده مستثنی نیست ولی مقایسه مستقل هر شبکه در پهلوهای این مخروط نشانگر آن است که در گدازه های جدید تر الگوی موازی و در نمونه های قدیمی تر الگوی شبکه درختی حاکم است. با این وجود بی نظمی هایی نیز دیده می شود. مقایسه مخروط افکنه های جدید و قدیمی که در نتیجه فرسایش مخروط آتشفشانی در دامنه های آن تشکیل شده است در تصاویر ماهواره ای، تفاوت زیادی را در الگوی زهکشی نشان می دهند. به طور کلی بررسی شبکه زهکشی در مخروط آتشفشانی تفتان نشان می دهد که با وجود صحّت کلّی نظریه محققینی مانند پارکر در زمینه ارتباط تراکم و الگوی زهکشی با گذشت زمان و شیب در این مخروط، پیچیدگی هایی در خصوصیات آبراهه ها به ویژه الگوی زهکشی آن دیده می شود. این موضوع تا حدودی به پیچیدگی ذاتی زمان تشکیل مخروط آتشفشانی و درهم ریختگی لیتولوژیکی آن مربوط می شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل فرسایشی و زمین‌ریخت‌شناختی حوضه‌های زهکشی در مخروط آتشفشانی دماوند

آب در طبیعت به صورت‌های گوناگون سبب فرسایش می‌شود و بر حسب آنکه چگونه در سطح زمین جاری شود، لندفرم‌های گوناگونی را ایجاد می‌کند. اگر چه آب در طبیعت خود عامل شکل‌زایی است، ولی در اثر ریخت‌شناسی (مورفولوژی) سطح زمین، جریان می‌یابد. تفاوت توپوگرافی سطحی زمین و در پی آن حرکت آب روی آن، سبب به وجود آمدن  زیرحوضه‌ها می‌‌شود. برای شکل‌شناسی و ریخت‌سنجی مخروط آتشفشان دماوند، باید حوضه‌های زهکشی منطقه ش...

متن کامل

مورفولوژی و مورفومتری انواع دهانه های آتشفشانی در مخروط آتشفشانی سهند

مطالعات مورفولوژیکی و مورفومتریکی مخروط های آتشفشانی، ابزار بسیار مناسبی برای بدست آوردن داده های نسبی از ویژگی های مخروط ها می باشد. این تحقیق در پی آن است که با شناسایی انواع دهانه های آتشفشانی مخروط سهند، عوامل مؤثر بر ایجاد اشکال متفاوت دهانه های آتشفشانی را مورد بررسی قرار دهد. جهت رسیدن به این هدف، از تصاویر ماهواره-ای لندست، تصاویر ماهواره اسپات (نرم افزار google earth) و تصاویر srtm است...

متن کامل

تحلیل ژئومورفومتری شبکه زهکشی در مخروط آتشفشان بیدخوان (واقع در استان کرمان)

مخروط آتشفشانی بیدخوان در بخش جنوب شرقی نوار آتشفشانی ایران مرکزی واقع شده است. وجود دره های عمیق و شبکه آبراهه‌های نامنظم در دامنه های این مخروط، نشانگر عملکرد درازمدت فرسایش و تکامل شبکه زهکشی می باشد. هدف این تحقیق شناخت ویژگی های مورفومتریک حوضه های زهکشی ، الگوی زهکشی، همچنین بررسی نیمرخ ‌طولی و‌ شواهد مورفولوژیکی حوضه ها به منظور تحلیل ارتباط آن‌ها با فعالیت های تکتونیکی می باشد. نقشه‌های...

متن کامل

تجزیه و تحلیل نقش نئوتکتونیک در مورفولوژی و رفتار شبکه زهکشی (مطالعه موردی: حوضه انجیران)

حوضه مورد مطالعه جزءکوچکی از قلمرو شمالی زون دگرگونی سنندج- سیرجان است. با توج ه به اینکه رودخانهها اولین اشکال محیطی هستند که نسبت به وقوع تغییرات در بستر جریان و یا درحواشی بستر، عکسالعمل نسبتاً سریعی نشان می دهند ، از این رو برای شناخت نحوه عملکرد و میزان اثرگذاری فعالیت های نوزمینساختی در مورفولوژی و رفتار رودخانه قزلچهسو، با اتکا به یافته های میدانی از دادههای ژئودینامیک و شاخصهای مورفو...

متن کامل

تجزیه و تحلیل نقش نئوتکتونیک در مورفولوژی و رفتار شبکه زهکشی (مطالعه موردی: حوضه انجیران)

حوضه مورد مطالعه جزءکوچکی از قلمرو شمالی زون دگرگونی سنندج- سیرجان است. با توج ه به اینکه رودخانهها اولین اشکال محیطی هستند که نسبت به وقوع تغییرات در بستر جریان و یا درحواشی بستر، عکسالعمل نسبتاً سریعی نشان می دهند ، از این رو برای شناخت نحوه عملکرد و میزان اثرگذاری فعالیت های نوزمینساختی در مورفولوژی و رفتار رودخانه قزلچهسو، با اتکا به یافته های میدانی از دادههای ژئودینامیک و شاخصهای مورفو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای طبیعی

ناشر: مؤسسه جغرافیا

ISSN 2008-630X

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023